Tabs: Blog | About Us |

25.2.07

Βιβλία με ονοματεπώνυμο


Σάββατο πρωί. Χτυπάει το κινητό μου. Ακούω τη φωνή μιας πολύ ευγενικής κυρίας. «Ο κύριος Καπλάνι;». «Ναι, ο ίδιος». «Κύριε Καπλάνι, η εταιρεία μας αποφάσισε να σας απονείμει το πρώτο βραβείο». Πρόκειται για κάποια «εταιρεία μεταφραστών της ελληνικής λογοτεχνίας». Τα χάνω λίγο. «Βραβείο; Για ποιον λόγο;». «Για τη μετάφραση του βιβλίου σας, "Μικρό Ημερολόγιο Συνόρων" στα ελληνικά». «Σοβαρά; Μα εγώ το βιβλίο το έγραψα στα ελληνικά. Στην πρώτη σελίδα γράφει "σύγχρονη ελληνική πεζογραφία"». Η κυρία σιωπά. Νιώθει αμήχανη. Με ευχαριστεί για τη διευκρίνιση. Τέλος συνομιλίας. Πάει το βραβείο... Εγώ έχω μείνει και δεν ξέρω εάν πρέπει να νιώθω ευγνωμοσύνη ή να βάλω τα γέλια. Ίσως να γελάσω καλύτερα. Τρυφερά και ειρωνικά, θα έλεγε ο ποιητής. Πώς τους ήρθε η ιδέα ότι μετέφρασα το βιβλίο μου; Ίσως το θεώρησαν αυτονόητο. Τι άλλο καλύτερο μπορεί να κάνει ένας μετανάστης, παρά να μεταφράσει ένα βιβλίο; Έστω και το δικό του. Δεν γίνεται να το έχει γράψει απ' ευθείας στα ελληνικά...
Δύο ημέρες μετά, με παίρνει τηλέφωνο ο φίλος μου ο Κώστας. «Πήγα προχθές να ζητήσω το βιβλίο σου σε κάποια από τα μεγάλα βιβλιοπωλεία», μου λέει. «Έψαχνα και δεν το έβρισκα. Ρώτησα τελικά και τότε μου εξήγησαν ότι το έχουν στην ξένη λογοτεχνία. "Μα γιατί;", τους ρώτησα "το βιβλίο έχει γραφτεί στα ελληνικά. Σύγχρονη ελληνική πεζογραφία είναι". "Δεν έχει σημασία", απάντησαν οι βιβλιοπώλες, "εμείς βλέπουμε τα ονοματεπώνυμα. Και αυτό δεν είναι ελληνικό όνομα, είναι ξένο"». Αυτό το είδος ετεροφυλίας με συγκινεί. Με ταράζει, θα έλεγα. Αν και σε αυτή την περίπτωση ίσως να με κολακεύει κιόλας. Γιατί, εδώ που τα λέμε, άλλο πράγμα είναι να στέκεσαι ακόμα και δίπλα σε εξαίρετους Έλληνες λογοτέχνες και άλλο πράγμα να στέκεσαι δίπλα στον Μπόρχες, τον Τρούμαν Καπότε ή τον Πάτρικ Ζίσκιντ. Έτσι δεν είναι;
Πάντως - σκέφτομαι πάλι - σύμφωνα με αυτή τη λογική, τον Ταχάρ Μπεν Τζελούν οι Γάλλοι βιβλιοπώλες έπρεπε να τον βάλουν στην αραβική λογοτεχνία. Τον ελληνικής καταγωγής Άρη Φιορέτο, οι Σουηδοί έπρεπε να τον έχουν στην ξένη λογοτεχνία, αν και γράφει στα σουηδικά. Και οι Αμερικανοί, τον Τζορτζ Πελεκάνος έπρεπε να τον βάλουν στη λογοτεχνία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μάλλον. Αλλά αυτοί οι ετεροφάγοι, αντί να κοιτάνε την προέλευση των ονοματεπωνύμων, όπως κάνουν οι συγκεκριμένοι Έλληνες βιβλιοπώλες, τους κρίνουν βάσει της γλώσσας στην οποία γράφουν. Και φαίνεται πως ανοίγουν και διαβάζουν και την πρώτη σελίδα των βιβλίων, για να καταλάβουν περί τίνος πρόκειται. Αυτό, βέβαια, εντάσσεται σε εκείνο το κεφάλαιο που λέγεται «επαγγελματισμός». Αλλά ας μην ανοίξουμε και αυτό το θέμα τώρα...
Ας μείνουμε στην κατάταξη των βιβλίων βάσει του ονόματος. Γιατί; Γιατί εδώ υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα. Όχι μ' εμένα. Εγώ εντάξει είμαι, όπου και να με εντάσσουν. Το μόνο που ζητάω, είναι αυτό που ζητά ο κάθε λογοτέχνης: έμπνευση για να γράψει καλά. Υπάρχει όμως κάποιο πρόβλημα με τη δεύτερη γενιά των μεταναστών. Για τα παιδιά που γεννήθηκαν και μεγαλώνουν εδώ στην Ελλάδα. Μερικά από αυτά, που φέρουν «μη ελληνικά» ονόματα - όπως Ιλίρα, Εμία, Τίτι, Νεσίμ, Ζαχίντ -, ίσως αποφασίσουν μια μέρα να γίνουν συγγραφείς. Και ίσως, κάποια από αυτά, καταφέρουν να γράψουν ωραία βιβλία. Στα ελληνικά προφανώς. Αυτούς, λοιπόν, που θα τους εντάσσουν; Στην ξένη λογοτεχνία; Και τι πρέπει να κάνουν για να «μπουν» στα ράφια της ελληνικής λογοτεχνίας; Να αλλάξουν τα ονοματεπώνυμά τους; Καλύτερα δεν θα ήταν να αλλάξουν τρόπο ταξινόμησης και σκέψης οι βιβλιοπώλες; Οι καιροί αλλάζουν, ας αλλάξουν λιγάκι κι αυτοί. Τουλάχιστον αυτοί...

Γκαζμέντ Καπλάνι

Ετικέτες


Permalink για το "Βιβλία με ονοματεπώνυμο"

7 Comments:

Anonymous Ανώνυμος said...

Τελικά γι' αυτό παρόλο που είμαστε μόλις μια δεκάδα εκατομμύρια δεν θα χαθούμε ποτέ, κ.Καπλάνι είμαι περήφανος που σας διάβασα. Θα συνεχίσω και με το βιβλίο σας

Anonymous ...δίπλα στη λίμνη.

25 Φεβρουαρίου 2007 στις 4:28 μ.μ.  
Blogger Rodia said...

Τώρα, τι να κάνω; Να γελάσω;
Θα γελάσω πολύ αν δω τα βιβλία του κ. Εβερτ (σίγουρα θα έχει γράψει κι αυτός μερικά, νομίζω δλδ) στα ράφια με την ξένη λογοτεχνία!
..καθώς και όλων όσων έχουν βαυαρική καταγωγή, εβραϊκή, ιταλική, τουρκική, κλπ κλπ.. όπως π.χ. Κάγερ, Τσεκλένη, Ναχμία, Μπενρουμπή, Σαμπεθάι, Σούση, κλπ κλπ..

Ξέρεις πόσα επώνυμα έχουν μεταγραφεί στα ελληνικά; Πόσα από αυτά έχουν αρβανίτικη ρίζα; Μη πω τα μισά και βάλε. Τζαβάρα, Λιάπη, Τσάμη, Τσέτα, κλπ κλπ

Και να ήσουν και άγνωστος, να πω.. έλα όμως που γράφεις και σε εφημερίδα!

..και.. πόσο ελληνικό είναι το Καρα-μανλέ..?.. (Μαυρο-φρύδης δλδ)

Αχαχαχα γελάσαμε και σήμερα!:-)

Μη στενοχωριέσαι βρε! δίπλα στο Σέξπηρ, λίγο τό'χεις;

26 Φεβρουαρίου 2007 στις 6:27 π.μ.  
Blogger Rodia said...

Ε, δεν κρατιέμαι! Ξύπνησα φρέσκια φρέσκια, ίσως γι αυτό...
Θα το προτείνω: Γκασμόδιος Καπλάνης!!!!!:-)))))

Πάντως ο τρόπος που διηγείσαι είναι γλαφυρότατος!

26 Φεβρουαρίου 2007 στις 6:33 π.μ.  
Blogger aeipote said...

Ωραία τα λέτε. Και σωστά!

Καλημέρα.

26 Φεβρουαρίου 2007 στις 9:02 π.μ.  
Blogger Filoxeneio said...

Χρήσιμοι προβληματισμοί.
Σας ευχαριστούμε που περάσατε από το Φιλοξενείο.

26 Φεβρουαρίου 2007 στις 9:09 π.μ.  
Blogger Μαύρος Γάτος said...

Φίλε Γκαζμέντ, λίγο πριν φύγω από τη Γαλλία αγόρασα μια πολυτελή ανθολογία ποίησης, ένα μικρό αλλά καλάισθητο τόμο, που λέγεται "Το χρυσό βιβλίο της γαλλικής ποίησης".

Όλως τυχαίως, έχει μέσα και κάποιον κύριο Jean Moreas... που είναι πρώτος ξάδερφος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη...

Δεν αναφέρεται πουθενά (εκτός από την βιογραφία του, στο τέλος του βιβλίου) η "εθνική" του καταγωγή. Μόνο η λογοτεχνική:

...όψιμος κληρονόμος του ρομαντισμού, ο συμβολισμός κάνει την επίσημη εμφάνισή του στη λογοτεχνική σκηνή μ' ένα άρθρο του Ζαν Μορεάς στη Φιγκαρό της 18 σεπτεμβρίου 1886 που παρουσιάζεται σαν Το Μανιφέστο του Συμβολισμού...

(από τον πρόλογο της ανθολογίας)

Jean Moreas? Εθνικότης: Συμβολιστής...

Αλλά αυτά συμβαίνουν στη Γαλλία...

Καλή εβδομάδα
Σ;))))

5 Μαρτίου 2007 στις 10:08 π.μ.  
Anonymous Ανώνυμος said...

Σιγα τα σαλια αγαπητοι μου 'φιλοι' του καπλανι οταν τον γλυφετε. Και μην φοβαστε ολο και καποια θεσουλα δημοσιου θα σας κρατησει στην πρωτη αλβανικη κυβερνηση που θα συμμετεχει εν Ελλαδι. ΥΓ.Προυποθεση πρωτα να μαθετε αλβανικα βεβαιως-βεβαιως..

19 Ιανουαρίου 2008 στις 7:00 π.μ.  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home